Ik heb een scheef neustussenschot (septumdeviatie). Wat nu?

De typische patiënt met een scheef neustussenschot, die in aanmerking komt voor een operatieve correctie: heeft last van een verstopte neus aan één kant. Dit is altijd dezelfde kant. Er zijn vrijwel geen dagen dat u er geen last van heeft. Een ontstekingsremmende neusspray van de huisarts of KNO-arts heeft na 6 weken juist gebruik weinig tot geen effect gehad.
Herkent u dit en bent u ouder dan 17 jaar? Maak dan een afspraak bij een KNO-arts. Op deze pagina vindt u ter voorbereiding op een eventueel consult al veel informatie over de septumcorrectie door dokter Datema. Uiteraard zijn er ook minder klassieke presentaties, waarbij een septumcorrectie verbetering kan geven van neusklachten.

Wat is het neustussenschot?

Het neustussenschot (septum) bevindt zich in het midden van de neus en verdeelt de doorgang door de neus in twee helften (links en rechts). Het septum wordt begrensd door de neusrug aan de bovenkant, het gehemelte aan de onderkant, de neuspunt aan de voorkant en de neus-keelholte aan de achterkant. Het septum heeft een lengte van ongeveer 7 tot 10 centimeter en bestaat voor een deel uit kraakbeen en voor een deel uit bot. Het kraakbenige deel bevindt zich aan de voorkant waar de neus nog beweeglijk is en biedt steun aan de neusrug en de neuspunt. Het gehele neustussenschot is bedekt met slijmvlies (mucosa), dat vochtig is door de productie van slijm. Dit slijm wordt door trilhaartjes naar de neus-keelholte gebracht.

septumcorrectie nodig

Voorbeeld van een patiënt waarbij de neuspunt geen steun meer ondervindt door een afwezig neustussenschot.

Wat is de oorzaak van een scheef neustussenschot?

Perfect recht is een neustussenschot vrijwel nooit. Een scheefstand hoeft geen klachten te geven. Er zijn vele variaties in de mate en uitgebreidheid van een septumscheefstand. Een scheef neustussenschot kan het gevolg zijn van beschadigingen in de groeicentra die nog actief zijn voor de puberteit (bijvoorbeeld door een ongeval), waardoor het volwassen septum scheef is uitgegroeid. Een scheefstand kan ook aangeboren zijn (bijvoorbeeld bij schisis). Een trauma (klap op de neus) is een veelvoorkomende oorzaak.

soorten septumdeviatie

Welke klachten worden veroorzaakt door een scheef neustussenschot?

Een scheef neustussenschot kan klachten geven van een continu aanwezige neusverstopping, meestal enkelzijdig. Als het voorste deel van het neustussenschot scheef staat (figuur 1), kan dit de neusingang (vestibulum) vernauwen. Een scheefstand iets dieper in de neus kan de interne neusklep vernauwen (figuur 2). Een combinatie is eveneens mogelijk aangezien er vele variaties van scheefstand zijn.

Een septumdeviatie is soms een medeveroorzaker van esthetische klachten. Het neustussenschot vormt namelijk qua stand, vorm en steun, de basis van de kraakbenige uitwendige neus. Een scheef neustussenschot kan dus een uitwendige scheefstand veroorzaken. Dit is de reden dat een rhinoplastiek vaak wordt gecombineerd met correctie van het septum (
septorhinoplastiek).

Als het neustussenschot helemaal tegen de zijwand van de neus staat, dan kan dit de verbinding tussen de neusbijholten en de neus belemmeren. Dit kan bijdragen aan een ontsteking van de bijholten (sinusitis) en klachten geven van druk en/of hoofdpijn.


Een doornvormig uitsteeksel (spina) van het septum (
figuur 3: geel met * en figuur 4) kan tegen de binnenwand van de neus drukken. Dit kan een zenuwprikkeling geven die pijnklachten veroorzaakt (Sluderse neuralgie). Correctie van het septum, waarbij dit contact wordt verbroken door de spina te verwijderen, kan in sommige gevallen de chronische pijnklachten verhelpen.

septumdeviatie

Figuur 1. De voorrand van het neustussenschot (*) staat uit de midlijn en vernauwt daarmee de rechter neusgang (vestibulum). Dit geeft een verminderde neuspassage en een milde scheefstand van de neuspunt naar links.

Figuur 2. Het neustussenschot staat ook hier uit de middenlijn maar vernauwt nu de linker interne klep. Dit geeft een extra vernauwing aan het nauwste punt in de neus (geel gearceerd) en daarmee een verminderde neuspassage.

Sluderse neuralgie CT-scan

Figuur 3. Spina septi die tegen de linker concha inferior drukt.

spina septi

Figuur 4: endoscopisch beeld van een spina septi (centraal in beeld).

De operatie

Een septumcorrectie vindt plaats onder algehele narcose. Via een klein sneetje in het slijmvlies aan de binnenkant van de neus (vaak rechts), wordt het slijmvlies van het septum losgemaakt. Hierna kan het scheve kraakbeen en bot worden bereikt, aangepast en rechtgezet. Ik vergelijk dit altijd met het openen van een envelop (de slijmvliesbladen aan weerszijden) en vervolgens het uitnemen of verplaatsen van de brief (het neustussenschot). Er wordt dus geen gat in het neustussenschot gemaakt, zoals sommige mensen denken.
Het herstelde / verplaatste neustussenschot wordt tijdelijk op zijn plaats gehouden door gazen of neustampons. Slijmvlies, bot en kraakbeen kunnen zo weer goed aan elkaar vastgroeien. Vaak worden aan de buitenkant van de neus pleisters geplakt. De neustampons worden over het algemeen na 2-3 dagen op de polikliniek verwijderd.

Van eerste consult tot operatie

Het eerste consult staat volledig in het teken van een inventarisatie van de ernst van uw klachten, uw medische voorgeschiedenis, medicatiegebruik en uw verwachtingen van een operatie. Door middel van een informatief vraaggesprek, een vooraf in de wachtkamer door u ingevulde vragenlijst en uitvoerige analyse van uw inwendige en uitwendige neus wordt het probleem in kaart gebracht en gekeken of er een operatieve oplossing is. Na afloop van dit consult krijgt u een informatie folder mee over de operatie.



Het tweede consult staat in het teken van het toetsen van eerdere bevindingen, de gelegenheid voor u om vragen te stellen over de operatie of onduidelijkheden weg te nemen. Indien u besluit om op grond van de gegeven informatie de operatie te willen laten uitvoeren zal een verpleegkundige een opnamegesprek voeren en dient u bij de anesthesist langs te gaan voor een intakegesprek over de narcose.

De dag van de operatie. Een neustussenschotcorrectie wordt, tenzij uw algehele gezondheid dit niet toestaat, uitgevoerd in dagbehandeling. Als u in het Erasmus MC wordt geopereerd dan verwachten wij u op het Dagchirurgisch Centrum (Ng-4) of klinische afdeling (Ng-12). Als u in het Park Medisch Centrum wordt geopereerd dan kunt u zich bij aankomst melden bij de balie. De locatie en het tijdstip dat u aanwezig moet zijn ontvangt u in een brief per post. Zorg dat u nuchter bent!

Nadat u bent opgenomen, wordt u door een verpleegkundige in uw bed naar de operatieafdeling gebracht, waar u wacht in de voorbereidingsruimte. Op het moment dat het personeel klaar is voor uw komst, wordt u in bed naar de operatiekamer gebracht. Dit kan soms even duren. Op de operatiekamer maakt u kennis met het aanwezige team en wordt er een checklist met u doorgenomen om de operatie zo voorspoedig mogelijk te laten verlopen. De anesthesist begeleidt u vervolgens totdat u in slaap bent.

Complicaties

Ondanks dat de operatie goed is uitgevoerd, kunnen er complicaties optreden na een septumcorrectie. Dit komt gelukkig zelden voor. Uw arts heeft u over de volgende zaken geïnformeerd:

Zeldzaam:

  • bloeding (iets verhoogd risico in geval gebruik bloedverdunners of (nog niet aangetoonde) stollingsafwijking)
  • infectie / gestoorde wondgenezing (bijvoorbeeld door roken, suikerziekte)
  • tijdelijk doof gevoel van de boventanden

Zeer zeldzaam:

  • septumperforatie (gat in het neustussenschot)
  • zadelneus (inzakking van de neusrug)
  • columella retractie
  • reukverlies

Mocht zich een complicatie voordoen, dan dient u direct contact op te nemen met de polikliniek KNO van het Erasmus MC. 010 704 0120

Onbehandelde complicaties kunnen resulteren in permanente beschadiging van de neus. Vaak is dan een hersteloperatie nodig!

 

Na de operatie (wat is normaal)

U wordt wakker op de uitslaapkamer en zult merken dat u niet door uw neus kunt ademhalen. In de neus bevinden zich gazen of neustampons en de buitenkant van de neus is afgeplakt met tape. De tampons kunnen een drukkend gevoel geven of niezen uitlokken. Doet u dit laatste bij voorkeur met een open mond. Bij ernstige hinder kunnen medicijnen om het niezen wat te onderdrukken worden voorgeschreven. Het tranen van de ogen kan optreden doordat de tampons de traanafvoergangen in de neus blokkeren. Dit is tijdelijk en u hoeft hierover niet ongerust te zijn. Zolang de tampons in de neus aanwezig zijn kunt u regelmatig last hebben van wat bloederig, “limonade-kleurig” vocht dat door het verband lekt. U hoeft ook hierover niet ongerust te zijn. Een septumcorrectie veroorzaakt weinig pijn en kan doorgaans goed worden onderdrukt door het gebruik van paracetamol (eventueel aangevuld met Naproxen).

De arts, arts-assistent of physician assistant bezoekt u in de loopt van de dag om het verloop van de operatie met u te bespreken. Indien u goed fit bent, gegeten en gedronken heeft en zelfstandig naar de WC bent geweest is ontslag naar huis mogelijk. Volg de instructies van uw arts goed op voor een voorspoedig herstel.

Eerste controle na de operatie

Over het algemeen wordt de neus na 2-3 dagen op de polikliniek uitgepakt. U dient de neus vanaf dat moment frequent (4 keer per dag) te spoelen met fysiologisch zoutwater en snuiten zoveel mogelijk te voorkomen. In de neus bevinden zich oplosbare hechtingen. Houdt de neus goed vet met de voorgeschreven neuszalf om korstjes te voorkomen. Houdt u zich aan de volgende leefregels:

  • houdt u zich de eerste week rustig en beperkt overmatige lichamelijke inspanning
  • hervatten werk over het algemeen vanaf 7-10 dagen na de operatie

Vervolgcontroles na de operatie

Drie maanden na de operatie vindt er een poliklinische controle plaats om het resultaat met u te evalueren. U wordt opnieuw gevraagd om de vragenlijst in te vullen om de situatie voor en na operatie met elkaar te kunnen vergelijken. Bij een goed resultaat is verdere controle niet langer nodig. Mogelijk wordt u na 12 maanden nog eens telefonisch of per mail benaderd om de vragenlijst in te vullen.

Let op! De septumcorrectie heeft als doel om de neusademhaling te verbeteren. Stoort u zich hiernaast ook aan de vorm van de neus, houdt er dan rekening mee dat er aanvullende chirurgie nodig is. Deze operatie wordt dan een septorhinoplastiek (neuscorrectie) genoemd en wordt alleen onder bepaalde voorwaarden vergoed vanuit de basisverzekering. Wilt u meer weten over de neuscorrectie klik dan hier of bezoek onze veel gestelde vragen sectie. Voor een cosmetische correctie kunt u bij dokter Datema terecht in de Parkkliniek in Rotterdam.